Boekverslag van Fake! geschreven door Carry Slee (Zeker Weten Goed) (2023)

Personages

Vriendengroep

De vriendengroep van het Roland Holst zit bij elkaar in de klas. Waarschijnlijk is dat havo-4. Er wordt nog niet gesproken over een eindexamen. Sommigen zijn verliefd op elkaar. (Mila en Levi, Max en Olivia).

Max

Max is het slimste karakter van het stel. Hij heeft zijn vader betrapt met een andere vrouw en hij vindt het verschrikkelijk dat zijn moeder als gevolg daarvan is gaan drinken. Wanneer zijn vader een ander huis wil kopen, haalt hij een goede truc uit. Hij plakt een papierstrook "Verkocht." op het bord bij het huis, waardoor zijn vader denkt dat hij te laat is met de aankoop.Max regelt op een datingsite een date voor zijn moeder en hij regelt voor zichzelf en zijn twee vrienden de garage om het bedrijfje voor het repareren van brommers en fietsen te kunnen voortzetten.

Ruben

Ruben is het creatiefste personage, maar niet het dapperste. Hij is altijd in de weer met filmpjes maken die langzamerhand steeds meer volgers trekken. Als z'n vrienden zeggen dat de filmpjes wat spectaculairder moeten, gaat hij in de fout met het fakefilmpje van het zogenaamde ongeluk met Emiel. Daar heeft hij later een enorm schuldgevoel over, maar hij durft het verhaal eerst niet naar buiten te brengen. Hij wordt door een paar enge gasten zo onder druk gezet dat hij het adres van Levi prijsgeeft. Die wordt daarna ernstig mishandeld.

Emiel Bakker

Emiel is de tegenspeler van Olivia in het stuk van de toneelschool. Ze kunnen erg goed met elkaar toneelspelen. In een interview geeft hij aan dat hij een stel is met Olivia. Dat doet hij alleen, omdat hij er niet voor durft uit te komen dat hij homoseksueel is. Zijn vader zou dat niet accepteren. Maar zijn houding maakt Levi en Max jaloers en dat levert ruzie op. Als hij later uit zijn coma bijkomt, vertelt hij wel aan zijn ouders dat hij homo is. Dat levert nogal wat reacties op.

Olivia

Olivia kan goed acteren. Ze voelt wel wat voor Max, maar haar vader wil niet dat ze verkering krijgt. Dan moet ze namelijk van de toneelschool af. Ze moet namelijk ook veel tijd besteden aan haar schoolwerk, want ze is niet echt een briljante leerling. Daarom houdt ze ook Max uit de buurt. Maar als die met een ander meisje date en zoent, wordt ze toch enigszins jaloers. Zij ontmoet hem weer op straat als haar fiets stuk is; ineens gaan zij ook zoenen. Later worden ze een paar.

Mila

Mila en Levi hebben al een tijdje verkering. Mila krijgt slecht nieuws als haar vader vertelt dat hij gaat solliciteren. Ze zou dan mee moeten verhuizen naar Utrecht en zou haar vrienden kwijt raken. Ze maakt daarover thuis nogal wat stennis. Maar dat sollicitatieverhaal gaat gelukkig niet door.Mila verbreekt de relatie als ze ziet dat Levi Emiel van de vesting heeft geduwd, maar ze weet niet dat het fake is. Ze begrijpt dat later pas, als het te laat is en Levi met een dwarslaesie in het ziekenhuis ligt. Maar dan toont ze ook haar goede karakter, want ze weet niet of Levi ooit zal kunnen lopen en vraagt hem toch of hij weer verkering met haar wil.

Quotes

"Maar het ergste kwam pas daarna, toen zijn moeder erachter kwam dat zijn vader bijna meteen bij Angel was ingetrokken. Toen begon ze te drinken." Bladzijde 27

"Zodra zijn werkplaats heeft afgesloten, duikt hij achter de laptop van zijn moeder. Hij is zo benieuwd of ze een match heeft. Teleurgesteld kijkt hij naar het scherm: zijn moeder heeft nog geen match. Die vent vindt haar dus niks. Balen, dat was de enige goede optie." Bladzijde 76

""Dat begrijp ik zeker, meneer, maar Olivia hoeft geen keus te maken. Er is niets tussen ons. Het is mijn schuld. Ik heb het verzonnen. Ik heb tegen de journalist gelogen en dat spijt me heel erg.."" Bladzijde 41

""Kind, er is goed nieuws. De dokter belde. Emiel is bij kennis. We zijn onderweg naar het ziekenhuis. Ze denken dat hij geen blijvend letsel overhoudt aan de val. Je wilt zeker meteen naar hem toe? Zal ik je komen halen?"" Bladzijde 219

""Dat is niet zo", zegt Emiel zelfverzekerd. "Ik wist het al veel eerder. het komt niet door toneel, pap. "Ik ben homo.""Ik pik dit niet.""Misschien moet u er even aan wennen," zegt Olivia voorzichtig."Geen sprake van", buldert zijn vader. "Dat accepteer ik niet, nooit van mijn leven."" Bladzijde 259

Thematiek

Het gevaar van het verspreiden van fake nieuws.

In onze moderne tijd met de social media kun je heel gemakkelijk nieuws vervalsen. Op internet kunnen filmpjes worden gezet waarin valse informatie wordt verstrekt. Dat soort dingen gebeurt al vaak op scholen en ze zorgen voor een nare sfeer in een klas. Je kunt iemand laten zien dat er iets gebeurd is, wat in werkelijkheid heel anders is gegaan. Op een bizar filmpje volgen dan meestal op de social media weer reacties. Vaak zijn er scheldpartijen en bedreigingen die ook weer andere reacties oproepen. Carry Slee probeert met dit boek jongeren te wijzen op de gevaren van het verspreiden van nepnieuws. Het is daarom ook een actueel boek, omdat in de tijd van corona ook veel berichten met nepnieuws de wereld in worden gestuurd.

Motieven

Homoseksualiteit

Een deel van de verhaalproblematiek gaat over het naar buiten treden over homoseksueel-zijn. De tegenspeelster van Olivia, Emiel, komt nog ruiterlijk niet uit voor zijn homoseksualiteit en doet in het begin tegenover de buitenwacht dat hij en Olivia een stel zijn. Zijn vader denkt dat ook en vindt dat ze verkering hebben. Maar Olivia wil dat helemaal niet. Als Emiel in een gesprek met de vrienden aangeeft dat hij toch wel op haar verliefd is, wordt dat de basis van onderlinge ruzies. Wanneer Emiel later uit zijn coma komt en beseft dat hij wel weer zal genezen, vertelt hij in het ziekenhuis aan zijn ouders dat hij homo is. Zijn moeder accepteert het meteen, maar zijn vader wordt woedend. Hij draait kort daarna weer bij, niet in de laatste plaats omdat Emiels moeder dreigt met het vertrek.

Jaloezie

Omdat het verhaal over jonge mensen gaat met verliefde gevoelens, komt het motief van jaloezie ook om de hoek kijken. Max is verliefd op Olivia, maar hij denkt dat Emiel haar van hem wil afsnoepen. Dat gebeurt o.a. omdat Emiel dat in een interview na de gelukte toneelvoorstelling heeft gesuggereerd. De vrienden van Max adviseren hem om op zijn beurt Olivia weer jaloers te maken. Hij doet dat door een date aan te gaan met Sandra, met wie hij ook in de bioscoop zoent. Dat lukt, want Olivia wordt er inderdaad jaloers door. Ze komen later wel bij elkaar.

Schoolleven

De school speelt een belangrijke rol in het leven van tieners. De personages zitten allenmaal bij elkaar in de klas (havo-4?) op het Roland Holst. Emiel zit op een andere school waar hij vanwege zijn anders-zijn flink gepest wordt. Hij durft dat niet thuis te melden, maar Olivia zorgt dat hij ook op haar school komt. Maar ook daar wordt Emiel wel gepest als hij met Mila praat. Levi geeft hem een trap, wat de aanleiding is voor een rampzalig gevolg. Levi wordt er daarna van verdacht Emiel van de vesting te hebben geduwd (door het filmpje op You Tube dat viraal gaat) De school schorst hem dan tot de zaak is opgelost.

Echtscheiding en overspel

De vader van Max is vreemdgegaan met de beste vriendin van zijn vrouw. Max heeft hen in het ouderlijk bed betrapt en Rachel,, de moeder van Max schopt haar man eruit. Die trekt een paar weken later in bij Angela en de twee maken wilde plannen om hun bestaan een andere wending te geven. Het heeft voor Max allemaal vervelende gevolgen, o.a. omdat zijn moeder aan de drank gaat.

Alcohol

Door de echtscheiding en de woede die Rachel heeft, is ze aan de drank gegaan. Max treft zijn moeder vaak dronken aan. Hij heeft er de gloeiende pest in en hij hoopt dat ze stopt als hij tegen haar zegt dat hij bij zijn vader gaat wonen als ze niet stopt met drinken. Dat helpt, al komen er momenten dat ze nog wel even naar de fles wil grijpen. De date die Max voor haar regelt, is in dat opzicht even goede oplossing. Ze houdt zich daarna goed in.

Bedreiging

Wanneer filmpjes op social media verschijnen en fakenieuws voor waarheid wordt aangezien, zijn er altijd weer mensen die anderen bedreigen. Anoniem schelden is tegenwoordig populair. Levi wordt als dader gezien bij het ongeluk met Emiel en er zijn groepen jongens die hem wel een lesje willen leren. Drie brengen die dreigementen ook in de praktijk en Levi wordt flink in elkaar getrapt. Voorlopig heeft hij er een dwarslaesie aan overgehouden. Misschien zit hij voor de rest van zijn leven in een rolstoel.

Schuldgevoel

Schuldgevoelens komen bij enkele verhaalpersonages voor. Emiel voelt zich schuldig omdat hij in de krant heeft verteld dat hij wel op Olivia valt. Dat leidt tot het begin van een aantal onfrisse gebeurtenissen. Max is jaloers en woedend.Ruben voelt zich schuldig omdat hij degene is die het ramp-filmpje in elkaar heeft geflanst en op You Tube heeft gezet. Later blijkt dat Emiel in coma ligt en probeert hij het filmpje te verwijderen, maar het is al viraal gegaan.Levi voelt zich schuldig, omdat hij Emiel getrapt heeft. Mila voelt zich schuldig, omdat zij de verkering met Levi heeft verbroken. Ze denkt dat hij degene is die Emiel van de vesting heeft geduwd.

Verliefdheden.

Er zijn twee ware verliefdheden. Mila en Levi zijn al een tijd een een stel. Max is verliefd op Olivia, maar die wil nog geen verkering, omdat haar vader dat niet wil, want dan moet ze van de toneelschool af. Emiel heeft een soort fake-verliefdheid voor Olivia, omdat hij nog niet voor zijn homoseksualiteit durft uit te komen. Olivia vindt Max eigenlijk ook weel heel erg leuk. Ze worden ook een stel. Max heeft een nep-verliefdheid voor Sandra, omdat hij zo probeert Olivia voor zich te winnen. Levi wil de verkering verbreken als hij met een dwarslaesie in het ziekenhuis ligt, maar hij komt er van terug. Hij gaat vol voor de revalidatie.En zowaar : er bloeit een verliefdheid op tussen Rachel, Max' moeder en Robert. Max heeft een datingsite voor haar aangemaakt.

Titelverklaring

Fake! verrwijst naar het nepnieuws dat op social media wordt verspreid. Ruben heeft een filmpje in elkaar geknutseld waaruit zou blijken dat Emiel door Levi van een vesting is geduwd. Maar het verspreiden van fakenieuws gebeurt bijvoorbeeld ook bij verkiezingen of bij het nieuws over een pandemie, zoals in 2020 veel gebeurde bij de kennis van corona. De gevolgen van fakenieuws kunnen heel ernstig zijn en met dit jeugdboek probeert Carry Slee te waarschuwen voor het gevaar van het verspreiden van nepnieuws.

Structuur & perspectief

Het jeugdboek wordt onderverdeeld in 37 korte hoofdstukken zondet titel. Door de korte hoofdstukken en de vele gebeurtenissen zit er een grote vaart in het verhaal. Je ziet als lezer het verhaal vanuit verschillende gezichtspunten, bijvoorbeeld die van Olivia, Mila, Levi, Max en Ruben. Er wordt vaak en snel van perspectief gedwisseld en je zou daarom ook kunnen zeggen dat er een alwetende verteller is.
De vertelling is chronologisch, dat wil zeggen dat niet of nauwelijks wordt teruggegrepen naar het verleden. De verteltijd is de o.t.t wat het verhaal nog spannender maakt.

Het boek heeft een open einde: er zijn wel veel problemen opgelost, maar je weet als lezer niet wat er met Levi gaat gebeuren. Zal hij ooit weer kunnen lopen?

Decor

Er worden door de verteller niet veel exacte plaats- en tijdgegevens prijsgegeven. Je weet bijvoorbeeld niet in welk jaar het verhaal zich afspeelt. Maar uit de tekstgegevens kun je wel opmaken dat het een actueel verhaal is. De positie van de social media is daarin natuurlijk heel leidend. In een gesprek tussen de schoolvrienden wordt de naam van een populair tv-programma genoemd: "First dates." Dat werd in 2020 en 2021 uitgezonden.
Er wordt gesproken over een plaats die ongeveer een uur met de trein rijden van Utrecht is, want Mila's vader wil daar een een nieuwe baan aannemen. En de door een dwarslaesie geteisterde Levi wordt overgebracht naar een revalidatiecentrum in het Gooi, wat de vrienden "nogal ver vinden." Omdat Emiel van een vesting afglijdt, zou je kunnen denken aan een vestingstadje in Midden-Nederland. Maar de straatnamen als Lindenlaan, Karel de Grotelaan zijn vrij algemeen. Kortom, de plaats van handeling is niet goed te bepalen.

Stijl

Kortom, de stijl is aangepast aan de doelgroep.

Slotzin

"Maar stel nou dat ik de rest van mijn leven in een rolstoel zit, dan eh... dan slaat die naam toch nergens op?"Even blijft het stil."Juist wel" zegt Max. "Dan al helemaal."

Bijzonderheden

Soms zijn niet alle gebeurtenissen realistisch.
- Wanneer Levi van school wordt gestuurd, zonder dat zijn ouders op school zijn geweest, wordt hem dat in de klas meegedeeld. "De rector heeft gebeld", zegt zijn moeder als hij thuiskomt. Zo gaat dat er niet in de schoolpraktijk aan toe.
- Ook de scène erna met de politie die hem thuis opzoekt, gaat er in de praktijk heel anders aan toe.Zeker met zo'n zware beschuldigingen.
-Olivia wil graag dat Emiel bij haar op school komt en regelt dat heel gemakkelijk even tussendoor, maar zo gaat dat natuurlijk ook niet in de praktijk.
Maar dit soort situaties maken het boek heus niet minder leeswaardig. Het is ook niet heel belangrijk, maar je moet als schrijver toch even nazoeken hoe zulke situaties in de praktijk van tegenwoordig worden geregeld.

Beoordeling

"Fake" is een echte jeugdroman van Carry Slee. Ze gebruikt altijd actuele onderwerpen met personages in een bepaalde leeftijd. Dit boek is uitstekend geschikt voor kinderen vanaf groep 8 van de basisschool en de eerste twee leerjaren van het VO. Omdat de woordkeus helemaal niet moeilijk is, het verhaal acueel en spannend is, kunnen de ook de leerlingen van de mavo-afdeling dit boek heel goed lezen.
Carry Slee is een meesteres in het schrijven van pakkende dialogen tussen de verhaalpersonen. Schoolbibliotheken doen er verstandig aan een paar exemplaren aan te schaffen.

Bronnen

Carry Slee bespreekt op televisie in het programma Koffie tijd de gevaren van het fakenews op internet.

https://www.koffietijd.nl...-betekenis

Overhoor jezelf